Ở Úc loãng xương và gãy xương là những nguyên nhân chính gây ra thương tích, tật nguyền lâu dài và thậm chí gây tử vong ở người lớn tuổi. Một phần năm những người bị gãy xương sẽ bị thiệt mạng trong vòng 6 tháng nếu không được chăm sóc y tế đầy đủ. Trong số những người không bị thiệt mạng thì có tới 50% sẽ không di chuyển được, hoặc phải nằm liệt giường nếu không có trợ giúp y tế thường xuyên.
Chứng loãng xương thường được gọi là chứng bệnh âm thầm, vì thường không có dấu hiệu hay triệu chứng nào cho thấy bệnh nhân bị mắc bệnh, chỉ phát hiện được khi đã có gãy xương.
Bất cứ xương nào trên cơ thể cũng có thể gãy, nhưng thông thường nhất là xương hông, xương sống, xương cổ tay, xương sườn, xương chậu và xương cánh tay.
Những yếu tố liên quan đến chứng Loãng xương:
Sự rắn chắc của xương trong cơ thể tùy thuộc vào:
. Yếu tố di truyền (60-80%)
. Lượng kích thich tố trong cơ thể của mỗi người. Ở nữ giới là kích thích tố nữ (oestrogen); ở nam giới là kích thích tố nam (testosterone)
. Hoạt động, vận động thường xuyên
. Thức ăn hàng ngày
Những yếu tố nói trên ảnh hưởng đến sự tạo thành của xương trước giai đoạn trưởng thành là khi xương ở vào thời kỳ mạnh nhất. Từ tuổi 30 trở đi điều quan trọng là duy trì sức mạnh của xương và tránh cho xương bị mỏng dần đi.
Giai đoạn tắt kinh và chứng Loãng xương
Giai đoạn tắt kinh là khoảng thời gian người phụ nữ có kinh lần cuối. Đa số phụ nữ Úc tiến vào giai đoạn tắt kinh ở vào tuổi 45-55, nhưng có thể sớm hơn. Khoảng 45 tuổi trở đi, nhiều phụ nữ có thể bị mất từ 1-2% các tế bào xương sau mỗi năm. Lý do là vì ở tuổi này cơ thể của họ thường được sản xuất ít kích thích tố nữ hơn. Sau giai đoạn tắt kinh, lượng kích thích tố nữ do cơ thể sản xuất giảm từ 2-4% mỗi năm, đặc biệt là từ 5-10 năm đầu sau khi tắt kinh. Tình trạng xương bị mất do di chứng tắt kinh gây ra kéo dài khoảng 15-20 năm. Ở giai đoạn tắt kinh, tất cả các phụ nữ đều dần dần bị mất các tế bào xương. Lượng xương bị mất thay đổi tùy theo từng người, nhưng có nhiều người có thể mất tới 30% lượng tế bào xương của cơ thể trong thời gian này. Nếu vì lý do nào đó dẫn đến bị tắt kinh sớm, tế bào xương trong cơ thể sẽ bị mất sớm hơn. Người bệnh nên thảo luận với bác sĩ về việc ngăn ngừa chứng loãng xương càng sớm càng tốt.
Những nguyên nhân gây ra chứng Loãng xương ở nam và nữ giới
Những nguyên nhân có thể thay đổi
. Người bệnh ít hoạt động hoặc không chịu hoạt động
. Người hút thuốc
. Người uống rượu nhiều
. Nhẹ cân
. Ít ăn những thức ăn có chứa nhiều chất vôi (Calcium)
. Thường hay bị té ngã
Những nguyên nhân không thể thay đổi
. Có cha, mẹ hay ông bà bị loãng xương hoặc là một người trong gia đình đã gãy xương vì loãng xương.
. Người thuộc phái nữ
. Người tây phương hoặc Á châu
. Người có vóc nhỏ con
. Chậm đến tuổi dậy thì hoặc tắt kinh sớm
. Bị chứng gầy ốm dẫn đến kinh nguyệt không đều, hay kinh nguyệt thất thường
. Đã từng bị gãy xương do loãng xương
. Mắc các bệnh khác như thấp khớp, bệnh gan mãn tính hoặc suy thận
. Tuổi trên 60
. Tuyến giáp trạng (thyroid) hay cận giáp trạng (parathyroid) hoạt động không bình thường, hoặc đã từng được điều trị bằng kích thích tố giáp trạng.
. Thuộc phái nam nhưng có lượng kích thích tố nam thấp
. Được chữa trị lâu dài bằng thuốc có chứa chất corticosteroids (thí dụ: Prednisone)
Ngăn ngừa loãng xương - giảm nguy cơ mắc bệnh
. Ăn các thức ăn chứa nhiều chất vôi (calcium) và sinh tố D. Đối với đa số, nếu dùng các phó sản của sữa (dairy products) thí dụ như sữa, da-ua, phô-ma, mỗi ngày 3 lần sẽ có đủ chất vôi cần thiết cho cơ thể.
. Sinh tố D giúp cho cơ thể hấp thu chất vôi. Thức ăn có chứa một lượng nhỏ sinh tố D như lòng đỏ trứng gà, cá nước mặn và các loại bơ chế biến bằng chất béo thực vật (manarine). Nguồn sinh tố D dồi dào nhất là ánh mặt trới (nhưng cần chú ý tránh để da bị cháy nắng).
. Tập những môn thể dục đòi hỏi nhiều vận động, mang trên người những vật nặng để xương cứng cáp hơn, thí dụ đi bộ, chơi tenis, nhảy múa và cử tạ.
. Nếu có thể được nên đi kiểm tra độ đặc của xương (BMD)
. Hỏi bác sĩ xem mình có cần uống thuốc bổ xương hay không
. Hỏi bác sĩ xem loại thuốc nào uống có tác dụng phụ làm xương mỏng đi (để tránh)
. Ngưng hút thuốc
. Giảm uống rượu bia
Hội Loãng Xương TPHCM